Γρίπη και κορωνοϊός: Ομοιότητες και διαφορές - Affidea Ελλάδος

12 Οκτωβρίου, 2020

Γρίπη και κορωνοϊός: Ομοιότητες και διαφορές

Η γρίπη είναι μια μεταδοτική νόσος του αναπνευστικού συστήματος προκαλούμενη από τον ιό της γρίπης. Μπορεί να προκαλέσει ήπια έως σοβαρή νόσο και κάποιες φορές να οδηγήσει ακόμα και στο θάνατο. Οι ηλικιωμένοι, τα μικρά παιδιά και άτομα που πάσχουν από ορισμένα χρόνια νοσήματα κινδυνεύουν περισσότερο από σοβαρές επιπλοκές της γρίπης.

Η διαχρονική παρακολούθηση του νοσήματος στην Ελλάδα δείχνει ότι η δραστηριότητα της εποχικής γρίπης συνήθως αρχίζει να αυξάνεται κατά τον Ιανουάριο, ενώ κορυφώνεται κατά τους μήνες Φεβρουάριο – Μάρτιο.

Ο τύπος του ιού της γρίπης που επικράτησε στη χώρα μας κατά την περίοδο 2019-2020 ήταν ο ιός τύπου Α σε ποσοστό 77,9%, ενώ ο ιός τύπου Β ανιχνεύθηκε σε 22,1% των περιστατικών με εργαστηριακή επιβεβαίωση. Όσον αφορά τους υπότυπους του ιού γρίπης τύπου Α, κυκλοφόρησε περισσότερο ο υπότυπος Α(Η3Ν2) (66,9%), επικρατώντας έναντι του υπότυπου Α(Η1Ν1) pdm09 (33,1%). Ο χρόνος έναρξης του επιδημικού κύματος της εποχικής γρίπης δεν μπορεί να προβλεφθεί με ακρίβεια, συχνά όμως με την έναρξή του παρατηρείται αποδιοργάνωση της επαγγελματικής και της κοινωνικής ζωής, υπέρμετρη αύξηση της κατανάλωσης φαρμάκων και όχι σπάνια, αύξηση της θνησιμότητας.

Αντιγριπικός εμβολιασμός: Τι πρέπει να γνωρίζουμε

Το πλέον ασφαλές, οικονομικό μέτρο πρωτογενούς πρόληψης από την εποχική γρίπη θεωρείται ο αντιγριπικός εμβολιασμός, ο οποίος στη χώρα μας πραγματοποιείται συνήθως κατά τις αρχές Οκτωβρίου κάθε έτους. Η συνταγογράφηση του αντιγριπικού εμβολίου ξεκίνησε στις 28 Σεπτεμβρίου και φέτος η χώρα μας θα προμηθευτεί 35% περισσότερες δόσεις του εμβολίου και ήδη έχει διασφαλίσει 4,2 εκατομμύρια δόσεις.

Όταν χορηγηθεί σωστά και έγκαιρα, προφυλάσσει από τη μετάδοση του ιού της γρίπης, συμβάλλει στην προστασία από τις σοβαρές επιπλοκές της γρίπης καθώς και κατά επέκταση στη μείωση απουσιών από την εργασία, το σχολείο και κάθε άλλη κοινωνική εκδήλωση. Όπως κάθε χρόνο και επειδή ο ιός της γρίπης μεταλλάσσεται σε διαφορετικούς υπο-ορότυπους, έτσι και για την περίοδο 2020-2021 η σύνθεση του αντιγριπικού εμβολίου περιέχει τα εγκεκριμένα στελέχη του ιού, σύμφωνα με τις συστάσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ).

Πρέπει να ξεκαθαρίσουμε ότι δεν απαιτείται έλεγχος για Covid-19 πριν τον εμβολιασμό, σύμφωνα με τις οδηγίες των παγκόσμιων και διεθνών οργανισμών. Τα τετραδύναμα εμβόλια γρίπης περιέχουν τέσσερα στελέχη που έχει συστήσει ο WHO, δύο στελέχη Α και δύο στελέχη Β. Τα τριδύναμα εμβόλια γρίπης περιέχουν δύο στελέχη Α και ένα στέλεχος Β. Ανεπιθύμητες ενέργειες όπως τοπικός ερεθισμός, ευαισθησία και άλγος στη θέση της ένεσης, κεφαλαλγία, κακουχία, ρίγη και πυρέτιο δύναται να εμφανιστούν μετά τη χορήγηση.

Επισημαίνεται ότι, μέσω των συστημάτων φαρμακοεπαγρύπνισης που λειτουργούν διεθνώς, δεν έχουν καταγραφεί σοβαρές συστηματικές παρενέργειες του αντιγριπικού εμβολίου.

Αναμένεται πως κατά την προσεχή περίοδο γρίπης 2020-2021, ο ιός της γρίπης θα κυκλοφορήσει παράλληλα με τον ιό SARS-CoV-2, που προκαλεί τη νόσο από κορωνοïό-2019 (COVID-19). Αυτή η ιδιαίτερη συγκυρία απαιτεί την πιο πλήρη εφαρμογή του αντιγριπικού εμβολιασμού κατά την προσεχή περίοδο με προτεραιότητα τον εμβολιασμό ατόμων που ανήκουν σε ομάδες αυξημένου κινδύνου. Στόχος είναι η μείωση των πιθανοτήτων ταυτόχρονης προσβολής και με τους δύο ιούς, που μπορεί να επιβαρύνει την κατάσταση των ασθενών, καθώς και η μείωση του φόρτου των υπηρεσιών υγείας και ειδικότερα των Μονάδων Εντατικής Θεραπείας, ώστε να μπορέσουν να ανταποκριθούν καλύτερα σε μια ενδεχόμενη αυξημένη ζήτηση.

Ο αντιγριπικός εμβολιασμός θα πρέπει να εφαρμόζεται κυρίως κατά προτεραιότητα στα άτομα (ενήλικες και παιδιά) που ανήκουν στις παρακάτω ομάδες αυξημένου κινδύνου:

  • Άτομα ηλικίας 60 ετών και άνω
  • Παιδιά (6 μηνών και άνω) και ενήλικες με έναν ή περισσότερους από τους παρακάτω επιβαρυντικούς παράγοντες ή χρόνια νοσήματα:
  • Άσθμα ή άλλες χρόνιες πνευμονοπάθειες
  • Καρδιακή νόσο με σοβαρή αιμοδυναμική διαταραχή
  • Ανοσοκαταστολή (κληρονομική ή επίκτητη)
  • Μεταμόσχευση οργάνων
  • Δρεπανοκυτταρική αναιμία (και άλλες αιμοσφαιρινοπάθειες)
  • Σακχαρώδη διαβήτη ή άλλο χρόνιο μεταβολικό νόσημα
  • Χρόνια νεφροπάθεια
  • Νευρολογικά – νευρομυϊκά νοσήματα
  • Έγκυες γυναίκες ανεξαρτήτως ηλικίας κύησης, λεχωίδες και θηλάζουσες
  • Άτομα με νοσογόνο παχυσαρκία
  • Παιδιά που παίρνουν ασπιρίνη μακροχρόνια
  • Άτομα που βρίσκονται σε στενή επαφή με παιδιά μικρότερα των 6 μηνών ή φροντίζουν άτομα με υποκείμενο νόσημα
  • Οι κλειστοί πληθυσμοί, όπως προσωπικό και εσωτερικοί σπουδαστές
  • Κτηνίατροι, πτηνοτρόφοι, χοιροτρόφοι, εκτροφείς, σφαγείς
  • Εργαζόμενοι σε χώρους παροχής υπηρεσιών υγείας

Διανύουμε, όπως όλοι γνωρίζουμε, το δεύτερο κύμα της πανδημίας από το γνωστό σε όλους κορωνοϊό, ο οποίος σε λίγο καιρό θα συμπέσει με την εποχική γρίπη. Για αυτό το λόγο πρέπει να προσέξουμε κάποιες διαφορές και να λάβουμε κάποια μέτρα, ώστε να τα ξεχωρίσουμε ει δυνατόν.

Συμπτώματα γρίπης

Τα συμπτώματα της εποχικής γρίπης είναι αιφνίδια και περιλαμβάνουν:

  • πολύ υψηλό πυρετό που διαρκεί μέχρι 5-7 24ωρα
  • ρίγη
  • αδιαθεσία
  • έντονη καταβολή
  • μυαλγίες
  • άλγος στο κατώτερο θωρακικό τοίχωμα
  • κεφαλαλγία
  • ρινική συμφόρηση και περιστασιακά ναυτία
  • έντονος, ξηρός βήχας και πονόλαιμος

Στους ηλικιωμένους τα συμπτώματα μπορεί να είναι μόνο ατονία και σύγχυση, συχνά χωρίς πυρετό ή συμπτώματα από το αναπνευστικό.

Συμπτώματα κορωνοϊού

Από την άλλη πλευρά, όσον αφορά στον κορωνοϊό, τα συμπτώματα δεν ξεκινούν αιφνίδια, έχουν διακύμανση στη διάρκειά τους και μπορεί να διαρκέσουν έως και 30 ημέρες. Τα συμπτώματα του κορωνοϊού δεν είναι αιφνίδια και περιλαμβάνουν:

  • πυρετό
  • ξηρό βήχα
  • και κόπωση

 

Επίσης μπορεί να υπάρχουν:

  • μυαλγίες
  • φαρυγγαλγία
  • διάρροια
  • επιπεφυκίτιδα
  • κεφαλαλγία
  • απώλεια γεύσης ή όσφρησης
  • δερματικό εξάνθημα
  • αποχρωματισμός στα δάχτυλα των χεριών ή των ποδιών

 

Στα πιο σοβαρά περιστατικά, που θα χρειαστούν νοσηλεία, παρατηρείται:

  • δυσκολία στην αναπνοή
  • δύσπνοια με την πτώση του κορεσμού του οξυγόνου
  • απώλεια ομιλίας ή κίνησης.

Σε κάθε περίπτωση ο θεράπων ιατρός είναι ο κατάλληλος για να κάνει τη διάγνωση και να πραγματοποιήσει τις εξετάσεις που ενδεχομένως κριθούν απαραίτητες.

 

Πώς μπορούμε όμως να προφυλαχθούμε;

Η εποχική γρίπη μπορεί να αποδειχθεί πολύ ήπια φέτος, χάρη στα προληπτικά μέτρα που λαμβάνονται, για να αποτραπεί η εξάπλωση του κορωνοϊού. Η ενθαρρυντική αυτή εκτίμηση προκύπτει από τα έως τώρα στοιχεία από αρκετές χώρες (ΗΠΑ, Αυστραλία, Χιλή, Νότια Αφρική) που μελέτησε το Αμερικανικό Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νόσων (CDC).

Στη σχετική έκθεση του CDC, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό του “Morbidity and Mortality Weekly”, επισημαίνεται ότι μέχρι στιγμής η γρίπη στις ΗΠΑ βρίσκεται σε “ιστορικά χαμηλά επίπεδα”, ενώ επίσης τα στοιχεία από το Νότιο Ημισφαίριο, όπου μόλις τελείωσε ο χειμώνας, δείχνουν “ουσιαστικά μηδαμινή κυκλοφορία της γρίπης”.

Το CDC θεωρεί πιθανό ότι η φετινή εποχική γρίπη και στο βόρειο ημισφαίριο θα είναι πολύ ήπια ή καθυστερημένη. Παρόλα αυτά οι Αμερικανοί επιστήμονες αναφέρουν ότι τίποτε δεν μπορεί να είναι βέβαιο για την εξέλιξη της εποχικής γρίπης στο βόρειο ημισφαίριο εν μέσω της πανδημίας Covid-19, συνεπώς είναι καλό κανείς να κάνει έγκαιρα το αντιγριπικό εμβόλιο που συνήθως γίνεται στην αρχή κάθε χειμώνα (μετά τις 15 Οκτωβρίου). Αυτό συμβαίνει για να στοχεύσει το εμβόλιο στα στελέχη της γρίπης που θα κυκλοφορήσουν εκείνη τη χρονιά και διότι η ανοσία στη γρίπη εξασθενεί με το χρόνο. Επομένως, είναι σημαντικό να ενισχύουμε το ανοσοποιητικό μας σύστημα κάθε χρόνο.

Για την προφύλαξή μας από τον κορωνοϊό ισχύει το γνωστό τρίπτυχο: Μάσκα, αποστάσεις και τακτικό πλύσιμο των χεριών! Τα μέτρα αυτά βέβαια αποτρέπουν και την εξάπλωση του ιού της εποχικής γρίπης.

Τα παραπάνω μέτρα είναι σημαντικό να τηρούνται και από τα παιδιά, παρόλο που με τα πιο πρόσφατα δεδομένα δεν κινδυνεύουν να νοσήσουν βαριά από κορωνοϊό. Παράλληλα, σημειώνεται ότι ο παιδίατρος κανονίζει τον εμβολιασμό κατά του ιού της γρίπης για τα παιδιά από 6 μηνών έως και 6 ετών.

 

 

Το άρθρο υπογράφει η κα Σοφία Ραυτοπούλου MD, MSC, MRSM(UK), MBGS(UK), Επιστημονικά Υπεύθυνη Πνευμονολόγος – Φυματιολόγος του Ομίλου Affidea, MSc Ειδικός Ιατρός Διαταραχών Ύπνου.

 

Σχετικά Άρθρα

1

12 Οκτωβρίου, 2020

Γρίπη και κορωνοϊός: Ομοιότητες και διαφορές

Η γρίπη είναι μια μεταδοτική νόσος του αναπνευστικού συστήματος προκαλούμενη από τον ιό της γρίπης. Μπορεί να προκαλέσει ήπια έως σοβαρή νόσο και κάποιες φορές να οδηγήσει ακόμα και στο θάνατο. Οι ηλικιωμένοι, τα μικρά παιδιά και άτομα που πάσχουν από ορισμένα χρόνια νοσήματα κινδυνεύουν περισσότερο από σοβαρές επιπλοκές της γρίπης. Η διαχρονική παρακολούθηση του […]