Για τα δεδομένα των κλιματολογικών συνθηκών της χώρας μας ο καύσωνας αποτελεί εποχιακό φαινόμενο που παρατηρείται κατά τους θερινούς μήνες. Το φαινόμενο αυτό γίνεται πιο έντονο στις πόλεις.
Στο πλαίσιο αυτό η Affidea υπενθυμίζει στους συμπολίτες μας τα βασικά προληπτικά μέτρα για την αποφυγή δυσάρεστων συνεπειών.
Ποιοι κινδυνεύουν από τις υψηλές θερμοκρασίες
– ηλικιωμένοι
– μωρά και μικρά παιδιά
– έγκυες και θηλάζουσες γυναίκες
– άτομα που είναι υπέρβαρα ή παχύσαρκα
– άτομα που εργάζονται ή ασκούνται έντονα σε ζεστό περιβάλλον
– άτομα με χρόνιες παθήσεις (καρδιαγγειακές παθήσεις, υπέρταση, σακχαρώδη διαβήτη, πνευμονοπάθειες, νεφροπάθειες, ηπατοπάθειες, ψυχική νόσο, άνοια, αλκοολισμό ή κατάχρηση ναρκωτικών ουσιών κ.λπ.)
– άτομα με οξεία νόσο, όπως λοίμωξη με πυρετό ή γαστρεντερίτιδα (διάρροια ή / και έμετο)
– άτομα που για καθαρά ιατρικούς λόγους παίρνουν φάρμακα για τα χρόνια νοσήματά τους, όπως π.χ. διουρητικά, αντιχολινεργικά, ψυχοφάρμακα, ορμονούχα (συμπεριλαμβανομένης της ινσουλίνης και των αντιδιαβητικών δισκίων). Ιδιαίτερα κατά την περίοδο των υψηλών θερμοκρασιών περιβάλλοντος θα πρέπει να συμβουλεύονται τον ιατρό τους για την ενδεχόμενη τροποποίηση της δοσολογίας.
Γενικές οδηγίες προφύλαξης
– Παραμονή σε χώρους που κλιματίζονται.
– Ντύσιμο ελαφρύ και άνετο με ανοιχτόχρωμα ρούχα από πορώδες υλικό, ώστε να διευκολύνεται ο αερισμός του σώματος και η εξάτμιση του ιδρώτα.
– Χρήση καπέλου από υλικό που να επιτρέπει τον αερισμό του κεφαλιού.
– Χρήση μαύρων ή σκουρόχρωμων γυαλιών ηλίου με φακούς που προστατεύουν από την ηλιακή ακτινοβολία.
– Αποφυγή έκθεσης στον ήλιο, ιδίως για τα βρέφη και τους ηλικιωμένους.
– Αποφυγή βαριάς σωματικής εργασίας.
– Αποφυγή πολύωρων ταξιδιών με μέσα συγκοινωνίας που δε διαθέτουν κλιματισμό.
– Πολλά χλιαρά ντους κατά τη διάρκεια της ημέρας και τοποθέτηση δροσερών επιθεμάτων στο κεφάλι και στο λαιμό.
– Μικρά σε ποσότητα και ελαφριά γεύματα φτωχά σε λιπαρά, με έμφαση στη λήψη φρούτων και λαχανικών.
– Λήψη άφθονων υγρών (νερού και χυμών φρούτων), ιδιαίτερα από τα βρέφη και τους ηλικιωμένους και αποφυγή του αλκοόλ. Αν η εφίδρωση είναι μεγάλη, συστήνεται η πρόσθετη λήψη μικρών δόσεων αλατιού.
– Άτομα που πάσχουν από χρόνια νοσήματα θα πρέπει να συμβουλευτούν τον θεράποντα ιατρό τους, από τον οποίο θα λάβουν επιπρόσθετες οδηγίες ανάλογα με την κατάστασή τους καθώς και οδηγίες για την πιθανή αλλαγή της δοσολογίας της φαρμακευτικής τους αγωγής.
– Οι ηλικιωμένοι να μην εγκαταλείπονται μόνοι τους αλλά να εξασφαλίζεται κάποιο άτομο για την καθημερινή τους φροντίδα.
– Οι χώροι εργασίας πρέπει να διαθέτουν κλιματιστικά μηχανήματα ή απλούς ανεμιστήρες, κατά προτίμηση οροφής, και σε κάθε περίπτωση φυσικό αερισμό των χώρων. Το ίδιο ισχύει και για τα ιδρύματα, που περιθάλπουν νεογνά, βρέφη, παιδιά, ηλικιωμένους και άτομα με ειδικές ανάγκες.
Ιδιαίτερη βαρύτητα θα πρέπει να δίδεται όταν οι υψηλές θερμοκρασίες συνδυάζονται και με φαινόμενα αυξημένων επιπέδων ατμοσφαιρικής ρύπανσης. Συγκεκριμένα, άτομα με αναπνευστικές και καρδιαγγειακές παθήσεις και γενικότερα άτομα ευαίσθητα στην ατμοσφαιρική ρύπανση συνιστάται να παραμένουν σε εσωτερικούς χώρους και να αποφεύγουν την κυκλοφορία στο εξωτερικό περιβάλλον. Επίσης, συνιστάται στα παραπάνω άτομα καθώς και στα παιδιά να αποφεύγουν την έντονη σωματική άσκηση, η οποία μπορεί να προκαλέσει ερεθισμό της αναπνευστικής οδού και να οδηγήσει σε αναπνευστικά προβλήματα.
Σε διαρκή επαφή με τους ιατρούς τους πρέπει να βρίσκονται και όσοι πάσχουν από νοσήματα του κεντρικού νευρικού συστήματος, οι διαβητικοί, νεφροπαθείς, αλκοολικοί καθώς και οι πάσχοντες από πάσης φύσεως βαρέα νοσήματα.
Τέλος, τονίζουμε ότι οι ευπαθείς κατηγορίες πληθυσμού είναι τα βρέφη, τα παιδιά προσχολικής ηλικίας, οι υπερήλικες καθώς και οι εργάτες, αγρότες, αθλητές κ.λπ. Κατά συνέπεια ιδίως αυτοί, αλλά και όλοι οι υπόλοιποι οφείλουν να επικοινωνήσουν αμέσως με το ιατρό τους ή τις υγειονομικές αρχές, εφόσον εμφανίσουν και το παραμικρό σύμπτωμα το οποίο ενδεχομένως είναι αποτέλεσμα των καιρικών συνθηκών, όπως ζάλη, κεφαλαλγία, ίλιγγο, υπνηλία, διαταραχές συμπεριφοράς, ναυτία, εμετούς, κράμπες κ.λπ.
Οδηγίες για την προστασία από τον καύσωνα
Τις ημέρες του καύσωνα πρέπει να φροντίζετε:
- να μην κυκλοφορείτε στον καυτό ήλιο
- να μην καταπονείστε σωματικά
- να παραμένετε σε σκιερό, δροσερό και αεριζόμενο με ανεμιστήρες ή κλιματιζόμενο μέρος
- τα ρούχα θα πρέπει να είναι ελαφρά, ευρύχωρα και ανοιχτού χρώματος
- το κεφάλι να είναι καλυμμένο με κατάλληλο καπέλο
- τα μάτια να προστατεύονται με κατάλληλα γυαλιά από τις υπεριώδεις ακτίνες του ήλιου
- η κατανάλωση άφθονου δροσερού ή κρύου νερού θεωρείται επιβεβλημένη
- απαιτείται η κατανάλωση πολλών υγρών, όχι όμως οινοπνευματωδών ποτών
- τα φαγητά ενδείκνυνται να είναι όσο γίνεται πιο ελαφρά
- καλό είναι να γίνονται συχνά ντους με δροσερό νερό, ενώ το κολύμπι στη θάλασσα πρέπει να γίνεται μόνο για τη δροσιά και όχι για άσκηση.
Οδηγίες για την εξάντληση από την ζέστη
Η εξάντληση από την ζέστη προκαλείται από απώλεια νερού και αλατιού από το σώμα, λόγω υπερβολικής εφίδρωσης.
Αν νοιώσετε:
- Πονοκέφαλο, ίλιγγο και σύγχυση
- Ανορεξία και ναυτία
- Εφίδρωση με ωχρό υγρό δέρμα
- Κράμπες στα χέρια και στα πόδια
- Γρήγορο / αδύναμο σφυγμό και αναπνοή
Αγωγή:
- Μετακινείστε τον πάσχοντα σε δροσερό μέρος
- Ξαπλώστε τον και ανασηκώστε τα πόδια
- Δώστε του άφθονο νερό, διαλύστε ένα κουτάλι του γλυκού αλάτι σε 1 λίτρο νερού
- Συμβουλέψτε να επισκεφθεί γιατρό
- Αν έχει μειωμένες αντιδράσεις, τοποθετείστε τον σε θέση ανάνηψης – καλέστε 166
Παθολογικές καταστάσεις από υψηλές θερμοκρασίες και οδηγίες αντιμετώπισης τους
Όταν η θερμοκρασία του περιβάλλοντος ανέλθει σε όρια μη ανεκτά από τον ανθρώπινο οργανισμό σε συνέργεια με άλλους παράγοντες (υγρασία, άπνοια κ.λπ. ), δημιουργούνται παθολογικές καταστάσεις ποικίλου βαθμού βαρύτητας, που μπορούν να οδηγήσουν σε βαριά νόσηση έως και στο θάνατο. Τα αρχικά συμπτώματα μπορεί να είναι: δυνατός πονοκέφαλος, ατονία, αίσθημα καταβολής, τάση για λιποθυμία, πτώση της αρτηριακής πίεσης, ναυτία, έμετοι και ταχυπαλμία.
Το σύνδρομο της θερμοπληξίας, εκδηλώνεται με: ξαφνική αύξηση της θερμοκρασίας του σώματος ( >40.5 ο C ), κόκκινο, ζεστό και ξηρό δέρμα (η εφίδρωση έχει σταματήσει), ξηρή πρησμένη γλώσσα, ταχυπαλμία, ταχύπνοια, έντονη δίψα, πονοκέφαλος, ναυτία, έμετος, ζάλη, σύγχυση, αδυναμία προσανατολισμού και καθαρής ομιλίας, επιθετική ή παράξενη συμπεριφορά, σπασμοί, απώλεια συνείδησης ή κώμα.
Η θεραπεία των ατόμων που παρουσιάζουν τα παραπάνω συμπτώματα, όταν η θερμοκρασία του περιβάλλοντος είναι υψηλή, πρέπει να γίνεται κατά προτίμηση σε νοσηλευτικά ιδρύματα, αλλά ως πρώτες βοήθειες μέχρι τη διακομιδή τους σε αυτά θα πρέπει να εφαρμοστούν άμεσα μέτρα ελάττωσης της θερμοκρασίας του σώματος:
- Μεταφορά του θερμόπληκτου άμεσα σε μέρος δροσερό, ευάερο, σκιερό κατά προτίμηση κλιματιζόμενο (ανωτέρω σχετ.)
- Πλήρης έκδυση από τα ρούχα, τοποθέτηση παγοκύστεων ή κρύων επιθεμάτων στον τράχηλο, τις μασχάλες και τη βουβωνική περιοχή
- Εμβάπτιση σε μπανιέρα με κρύο νερό ή ντους ή ψεκασμό με κρύο νερό
- Παροχή μικρών γουλιών δροσερών υγρών (νερού ή αραιωμένου χυμού φρούτων, 1 μέρος χυμού σε 4 μέρη νερού) αν μπορεί να καταπιεί κ.λ.π.