Πώς ορίζεται το σύνδρομο long-COVID
Πρόσφατα επιδημιολογικά δεδομένα καταδεικνύουν μία αυξημένη επίπτωση επίμονων συμπτωμάτων και μακροχρόνιων επιπλοκών σε τουλάχιστον 1 στους 3 ασθενείς που νόσησαν από τον κορονοϊό SARS-CoV-2 και πέραν της οξείας φάσης της COVID-19 λοίμωξης.
Βάσει του ορισμού του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, το σύνδρομο “long-COVID” μπορεί να προσβάλει άτομα με ιστορικό πιθανής ή επιβεβαιωμένης λοίμωξης SARS CoV-2, συνήθως 3 μήνες από την έναρξη της νόσου COVID-19, ενώ αφορά συμπτώματα που διαρκούν τουλάχιστον 2 μήνες και δεν μπορούν να εξηγηθούν από κάποιο άλλο αίτιο. Υπάρχουν, ωστόσο, και άλλοι ορισμοί, όπως αυτοί που έχουν προταθεί από το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων των Ηνωμένων Πολιτειών, αλλά και την Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρεία και τον ΕΟΔΥ που αναφέρουν ότι συμπτώματα που εμμένουν ή εμφανίζονται 4 εβδομάδες μετά τη λοίμωξη με SARS-CoV-2 εντάσσονται στο “long-COVID”.
Αξίζει δε να σημειωθεί ότι τα συμπτώματα μπορεί να είναι νέας έναρξης μετά την αρχική ανάρρωση από COVID-19 ή εμμένοντα (δηλαδή να επιμένουν) σε συνέχεια της αρχικής νόσησης. Τα συμπτώματα μπορεί επίσης να κυμαίνονται ή να υποτροπιάζουν με την πάροδο του χρόνου.
Τονίζεται ότι, με βάση τους παραπάνω ορισμούς, η επιβεβαιωμένη COVID-19 λοίμωξη δεν είναι προαπαιτούμενο για τη διάγνωση “long-COVID” και αυτό γιατί περίπου 40% των ασθενών παρέμειναν ασυμπτωματικοί καθ᾽ όλη τη διάρκεια της νόσησής τους.
Ποια είναι τα συνηθέστερα συμπτώματα του συνδρόμου long-COVID
Τα συνηθέστερα συμπτώματα του συνδρόμου “long-COVID” περιλαμβάνουν αδυναμία, κόπωση, δύσπνοια, πονοκέφαλο, διαταραχές ύπνου, γνωσιακή δυσλειτουργία, τη λεγόμενη “ομίχλη του εγκεφάλου”, αίσθημα παλμών, μυαλγίες και άλλα συμπτώματα που φαίνεται να έχουν σημαντικό αντίκτυπο στην καθημερινή λειτουργικότητα των ασθενών.
Επί του παρόντος έχουν περιγράφει πάνω από 50 κοινές εκδηλώσεις του συνδρόμου, που αφορούν σχεδόν κάθε σύστημα του ανθρώπινου οργανισμού (αναπνευστικό, καρδιαγγειακό, νευρικό, γαστρεντερικό, ουροποιητικό και ούτω καθεξής).
Πώς διαχωρίζουμε το σύνδρομο long-COVID από σύνδρομα με παρόμοια συμπτωματολογία
Μια σημαντική παρατήρηση βάσει των προηγούμενων ορισμών είναι ότι η διάγνωση “long-COVID” απαιτεί προηγουμένως τον αποκλεισμό άλλων αιτίων που μπορεί να εξηγούν τα συμπτώματα ενός ασθενούς. Πρόκειται δηλαδή για μια διάγνωση εξ αποκλεισμού που προϋποθέτει ενδελεχή κλινική εκτίμηση και κατά περίπτωση εργαστηριακό και παρακλινικό έλεγχο ώστε να διερευνηθούν και αποκλειστούν άλλες πιθανές αιτίες των συμπτωμάτων ενός ασθενούς.
Τονίζεται δε ότι άμεσες επιπλοκές του κορονοϊού που έχουν οδηγήσει σε συγκεκριμένες δευτεροπαθείς νόσους δεν συγκαταλέγονται στο σύνδρομο “long-COVID”. Για παράδειγμα, ένας ασθενής που κατά τη διάρκεια της νόσησης από κορονοϊό υπέστη εγκεφαλικό επεισόδιο ή στα πλαίσια της οξείας λοίμωξης εμφάνισε κάποια μυοκαρδίτιδα με επακόλουθη καρδιακή ανεπάρκεια έχει ένα δευτεροπαθές νόσημα, που αν και σχετίζεται με τη νόσηση από κορονοϊό, αποτελεί στην ουσία ένα διακριτό υποκείμενο αίτιο επίμονων συμπτωμάτων.
Οπότε, θα ήταν ιατρικό λάθος να αποδοθεί στον ασθενή αυτόν η διάγνωση “long-COVID”. Εκεί ακριβώς έγκειται και η δυσκολία που έχουμε στην κλινική πράξη ως προς τη διαφοροδιάγνωση του “long-COVID”. Απαιτείται κλινική εμπειρία και σύμπραξη διαφορετικών ειδικοτήτων ώστε να τεθεί σωστά και τεκμηριωμένα η διάγνωση “long-COVID”, αφού προηγουμένως αποκλειστούν συννοσηρότητες, συμπεριλαμβανομένων των λεγόμενων μιμητών (“long–COVID’’ mimics), που πρακτικά περιλαμβάνουν μια πληθώρα συνδρόμων με παρόμοια συμπτωματολογία.
Οι επιπτώσεις του “long-COVID” σε επίπεδο κοινωνίας και δημόσιας υγείας έχουν αρχίσει να διαφαίνονται, και γι’ αυτό τον λόγο απαιτείται αυξημένη επαγρύπνηση και ευαισθητοποίηση με στόχο την έγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπιση του συνδρόμου. Τα διαγνωστικά κέντρα Affidea βρίσκονται στην πρώτη γραμμή για να βοηθήσουν όσους ταλαιπωρούνται με συνεχιζόμενα συμπτώματα του συνδρόμου. Η επιστημονική ομάδα της Affidea, αντιλαμβανόμενη τις επιπτώσεις της πανδημίας στην υγεία όσων νόσησαν από την COVID-19 και εξακολουθούν να υποφέρουν με συμπτώματα, παρέχει την κατάλληλη διάγνωση με ειδικά πακέτα εξετάσεων.
Διαβάστε περισσότερα σχετικά με το σύνδρομο long-COVID και πως το αντιμετωπίζουμε.